Adviesgroep Borm & Huijgens

Aan de Adviesgroep Borm & Huijgens

Betreft: Opiniepeiling inrichting aandachtsgebied
Behandeld door: W. de Visser

Mijne heren,

Met belangstelling hebben we kennis genomen van uw inrichtingsvoorstel in het verlengde van onderstaande, door u geformuleerde, probleemstelling.

Probleemstelling:
Men (de politiek) wil tot 2015 gestalte geven aan de herijking van de landelijke zoetwaterverdeling. Deze herijking vormt (naast de waterveiligheid) het fundament van het Nationaal Waterplan en van een klimaatbestendig Nederland.
De Adviesgroep Borm & Huijgens heeft in dat kader een inrichtingsvoorstel voor integrale waterhuishouding geformuleerd (oktober 2009).

Wij voldoen graag aan uw verzoek aan onze Stichting om daarop een reactie te willen geven.

Terecht stelt u dat het van nationaal belang is om met betrekking tot de vele bestaande wateropgaven, een duidelijk omschreven algemene visie te formuleren. De Nederlandse bevolking heeft er recht op te weten waar de politiek met betrekking tot onze waterhuishouding voor staat.
Het ontbreken van een dergelijke algemene visie leidt er volgens u toe dat er verbrokkeling van waterstaatkundige plannen gaat optreden en dat de aandacht naar spectaculaire nevendoelen gaat.
Door uit te gaan van een duidelijke landelijke samenhang, kunnen vervolgens de ambities voor deelprogramma’s worden vastgesteld. Stichting De levende Delta is het met dit uitgangspunt volledig eens. Gelet op het (dikwijls slechts vermeende) democratisch gehalte van een dergelijke visie, wil zij daaraan echter niet de conclusie verbinden, dat ze automatisch instemt met de inhoud van die landelijke visie.
Behalve het aspect van het democratisch gehalte, spelen bij Stichting De Levende Delta daarbij ook enkele belangrijke principes en de prioritering daarvan, zoals de waterveiligheid, het behoud van het agrarisch cultuurlandschap, de visserij, de versterking van bestaande natuur e.d. een belangrijke rol

Foto: C. Huijgens

Na het pleidooi voor een integrale visie benadrukt u het belang van de veiligheid. Hieruit blijkt dat u het hebben van aandacht voor de veiligheid, als een eerste basisvoorwaarde van de integrale visie ziet. U propageert een traditionele benadering met betrekking tot handhaving van de veiligheid. We interpreteren uw mening als stevig pleidooi voor het opwaarderen van onze bestaande waterkeringen tot robuuste deltadijken. In die zin delen wij uw mening volkomen.

Overschatting van het eigen kunnen leidt er in Zeeland toe dat men in Zeeuws Vlaanderen plannen heeft om de robuuste waterkerende dijken her en der af te breken om ruimte te maken voor andere doeleinden dan veiligheid, zoals bijv. natuur of voor het experimenteren met alternatieve vormen van waterkeringen. Daarbij wordt bij hoog en laag beweerd dat de veiligheid gegarandeerd is, zij het op een andere manier dan wij die voor ogen hebben. Stichting De Levende Delta heeft daarin echter geen enkel vertrouwen en zal daartegen blijven protesteren. Zij verstaan onder veiligheid namelijk iets anders dan wij bedoelen.
Veiligheid betekent volgens hen ook dat de rivier zoveel recht op land heeft en moet krijgen dat er weer een veilig evenwicht gaat ontstaan. Zelfs een overstroming kan daar dan positief toe bijdragen!

Uw beschrijving begint o.i. volkomen terecht bij de Nieuwe Waterweg. Daar moeten we het begin van de oplossingsrichting zoeken voor de Zuidwestelijke Delta, in de ruime zin van het woord. Daarbij wilt u extra veiligheid inbouwen door de aanleg van een dubbele kering. Stichting De levende Delta heeft zeker belangstelling voor deze visie (schutsluizen in een verlengde Nieuwe Waterweg), omdat veiligheid een uiterst belangrijk item is. Het ontbreekt ons echter aan voldoende informatie om een duidelijke mening over uw visie te kunnen hebben en vooral ook over het ‘hoe’ en het ‘waar’ van de alternatieve mogelijkheden. Ook omdat het financiële aspect zwaar zal wegen, zal men alternatieven zoeken om de veiligheid te garanderen.

Door het grote verlies aan zoet water via de Nieuwe Waterweg richting de Noordzee tegen te gaan, kan men in belangrijke mate de beschikking over zoet water in de Zuidwestelijke delta veilig stellen.
Met betrekking tot de zoetwaterproblematiek begint u de oplossingsrichting te zoeken in het behouden van het zoete water, dat nu zonder maatregelen te nemen via de Nieuwe Waterweg vrij afstroomt naar de Noordzee. Naast het eerder genoemde veiligheidsaspect, zal het (op deze manier) behouden van zoet water een belangrijk onderdeel uit moeten maken van de eerder genoemde integrale visie.
Stichting De Levende Delta staat hier volledig achter!

Om voldoende berging te creëren voor overmatige rivieraanvoer, stelt u voor om de rivier in de Zuidwestelijke delta in feite iets te verlengen. Dit beschermt ons bovendien tegen al te snel stijgend water. Eveneens creëren we daarbij een ruimere mogelijkheid voor zoet-zout-overgangen.
Omdat het geheel heel logisch in elkaar steekt, spreekt de idee van rivierverlenging Stichting De Levende Delta erg aan.
Maximale berging (door een maximale verlenging) wordt bereikt door een opening te maken tussen Goeree en Overflakkee. Het bestaande havenkanaal van Stellendam of Goedereede uitbouwen tot een robuust spuikanaal is onpraktisch vanwege de bebouwing daaromheen. U stelt dat ook niet voor. De nieuwe opening moet dan tussen Stellendam en Goedereede komen.
Vanwege het beslag op goede landbouwgrond met de daaraan inherent zijnde maatschappelijke onrust, kan Stichting De Levende Delta uw visie op dit punt niet delen.

Binnen de Klankbordgroep Waterkwaliteit Volkerak-Zoommeer heeft Stichting De Levende Delta duidelijk gewezen op het mogelijk tijdelijk karakter van de verzilting en nadrukkelijk aandacht gevraagd voor de noodzaak van een integrale visie op de Zuidwestelijke delta. Daarbij heeft zij gepleit voor het nemen van non-spijt-maatregelen (verhoging van kaden en betaalbaar zoet water voor de landbouw).
Stichting De Levende Delta deelt nadrukkelijk uw overtuiging, dat er in de Zuidwestelijke delta buitendijks heel veel natuurwinst (c.q. visserijbelang) valt te behalen.

Tot slot zij nogmaals benadrukt dat Stichting De Levende Delta uw visie, op enkele punten na, zeker deelt.
Zij wenst u met de verdere uitwerking daarvan veel succes!

Hoogachtend,

Stichting De Levende Delta,

J.J. Geleijnse, voorzitter

J.F.J. Franken, secretaris