Adviesgroep Borm & Huijgens

Frank Spaargaren (79), geestelijk vader van de Oosterscheldekering, plotseling overleden

Foto: Rolpf Hensel

OOSTERBEEK - In zijn woonplaats Oosterbeek is zondag 4 oktober 2020 op 79-jarige leeftijd overleden ingenieur Frank Spaargaren. Zeeland kent hem als bouwer en hoeder van de stormvloedkering in de Oosterschelde.
Jan van Damme 07-10-20, PZC

Zeeland is ingenieur Frank Spaargaren dubbel dank verschuldigd. Dubbel dank. Omdat Spaargaren de geestelijk vader is van de stormvloedkering in de Oosterschelde. En omdat hij in de zomer van 2013 met vijf vakbroeders zowel de Tweede Kamer als de Staten van Zeeland wees op een mogelijke aantasting van de fundering van de pijlerdam.

Als jonge ingenieur krijgt de in Haarlem geboren Spaargaren begin jaren zeventig de leiding over de afsluiting van de Oosterschelde. Eerst was het plan om net als in Haringvliet en Grevelingen een dam te bouwen. Na protesten van vissers en milieu-activisten besluit het kabinet Den Uyl in 1974 dat de zeearm half open moet blijven.

Ommezwaai
Spaargaren geeft leiding aan de ommezwaai van het project, de al opgebouwde kabelbaan voor het storten van betonblokken wordt opgeruimd en in 1976 wordt een begin gemaakt met de bouw van de pijlerdam. De aanleg van de met matten verstevigde fundering is daarbij cruciaal. Als de kering in 1986 met veel vlagvertoon wordt geopend, is Spaargaren niet meer in dienst van Rijkswaterstaat.
In 1979 stapt hij over naar bouw- en baggerbedrijf Volker Stevin, mede omdat de echte technische waterbouw binnen Rijkswaterstaat volgens hem steeds minder aanzien krijgt. Van 1987 tot 1995 is hij voorzitter van de Raad van Bestuur van het advies- en ingenieursbureau DHV Group. Daarna is hij twee jaar algemeen directeur van het Waterbouwkundig Laboratorium in Delft.

Begaan
Hoewel zijn werk hem vaak in het buitenland bracht, behoudt hij aandacht voor de ontwikkelingen in het deltagebied. Zo slaat hij groot alarm als in 2013 blijkt dat Rijkswaterstaat al sinds het jaar 2000 de noodzakelijke bestortingen achterwege heeft gelaten. Een jaar later pleit hij met het oog op de stijgende zeespiegel voor afsluiting van de Nieuwe Waterweg.
Oud-dijkgraaf en oud-Tweede-Kamerlid Jan Geluk in Schuddebeurs onderhield nauwe contacten met Spaargaren. ,,Hij was heel begaan met het waterstaatsgebeuren in de hele zuidwestelijke delta", zegt Geluk. ,,Voor Zeeland heeft hij enorm veel betekend.” Dochter Jacqueline Spaargaren vertelt dat haar vader zich verbonden voelde met de mensen die de watersnoodramp van 1953 hebben meegemaakt. Over zijn plotselinge overlijden zegt ze: ,,Hij stond volop in het leven. Hij was nog aan het werk, begeleidde studenten. We gaan hem verschrikkelijk missen.”

_______________________________________________________________________________

Voor ons als adviesgroep Borm & Hujgens was Frank een autoriteit, waarmee we intens van gedachten hebben gewisseld. Wat hij zei was altijd overdacht en doorgaans juist.

Over de politieke keuze voor de Oosterschelde, de wijziging om van spuisluizen in aanleg over te gaan naar een stormvloedkering (de grote opdracht die hij onverwacht kreeg) heeft hij nooit een waardeoordeel uitgesproken.

Wel heeft hij met oud-collega's stevig aan de bel getrokken toen de funderingen van de kering dreigden te verzakken als gevolg van nalatig onderhoud. Hij werd door H2O in 2015 verkozen tot een van de drie luizen in de pels van de overheid op het gebied van waterzaken.

Als vakkundig ingenieur bood hij met zijn objectieve blik het juiste evenwicht aan onze idealistische plannen voor de waternatuur. Andersom konden wij aangeven hoe zijn ideeën voor waterveiligheid eveneens bijdragen aan zoetwatervoorziening en milieu.

Voordat het Deltaprogramma zich ervan bewust was, maakte hij duidelijk dat veel van de Deltawerken, zoals de stormvloedkering in de Oosterschelde en de Haringvlietsluizen, bij 1 meter zeespiegelstijging onbruikbaar zijn en dat er spoedig naar oplossingen gezocht moet worden.

De laatste jaren heeft hij zich vooral ingezet voor zeesluizen voor de Nieuwe Waterweg (Plan Spaargaren), maar ondanks de hoge urgentie en prioriteit werd zijn verhaal aangehoord en vervolgens op de lange baan geschoven. De vraag is nu of de overheid de kar gaat trekken voor een spoedige realisering van het plan dat we vanaf het begin beschouwen als de sleutel tot een klimaatbestendig land.

We zullen de ideeën van Frank in de komende periode koesteren en hem zeker missen als een zeer betrokken en verantwoordelijke raadgever op het gebied van waterbeheer.

Adviesgroep Borm & Huijgens

 

Zie ook links:
Stijging zeespiegel in Zeeland, 'We zijn weer terug bij af'

'RIJKSWATERSTAAT MIST KENNIS OM ZEELAND EN HOLLAND DROOG TE HOUDEN'

het In Memoriam door Jac van Tuijn in H2O

Afscheid van een waterbouwer in De Ingenieur door Frank Biesboer

 

Plan Spaargaren dient gecombineerd te worden met een flexibel afvoercomplex dat bij maximale rivierafvoeren zo'n 20% van het water moet kunnen verwerken.

 

Tot slot nog een kenmerkende uitspraak van Frank:

“Over de schuldvraag rond de watersnoodramp hoorde ik ooit zeggen: ‘Die ligt bij het algemeen ingenieurscollectief, dat zich te weinig met het bestuur bemoeit.’ Dat vind ik ook: wij moeten de politiek als vakmensen duidelijk maken wat er aan de hand is. Dat vraagt om intensieve betrokkenheid. Een kritisch artikel in een vakblad volstaat niet.”