Participatie in Zuidwestelijke Delta

onmogelijk?

29 januari 2015 WATERFORUM DISCUSSIEFORUM

Zes natuurorganisaties ontvingen in januari 2015 13,5 miljoen van de Nationale Postcodeloterij voor het Haringvliet.

Terwijl in het voorjaar van 2010 op aandringen van het Directoraat Generaal Water het inhoudelijk overleg over een estuarium in de Zuidwestelijke Delta (ZWD) nog moest plaatsvinden, lag op 1 april 2010 plots het plan van de stuurgroep ZWD, het Uitvoeringsprogramma ZWD 2010-2015+ 'Veilig Veerkrachtig Vitaal' op tafel.
Met verbazing namen we in de Abdij van Middelburg kennis van een inrichting die niet alleen waterveiligheid en zoetwatervoorziening aan zijn laars lapt, maar die ook een volledige trendbreuk vormt met de Deltawerken. Deze, aan eenieder opgedrongen, omstreden plannen zijn nog altijd ongewijzigd.
Maar is het geschetste toekomstbeeld wel levensvatbaar?

De plannen om van de wateren van de Zuidwestelijke Delta zoete meren met een estuarium te maken, werden in door de stuurgroep ZWD in 2010 eenvoudig terzijde geschoven, omdat ze niet pasten in haar eigen visie. Geen feiten, geen onderzoek. Over en uit.
Toch wordt in 2014 het estuarium alsnog genomineerd voor OntwerpDelta.NL en door deskundigen positief beoordeeld. Dat verandert echter niets aan de situatie.

Verzilting en zeegatdynamiek
De visie van de stuurgroep ZWD neemt afstand van de doelen van de Deltawerken. Daar telde immers naast de waterveiligheid ook het beschikbaar stellen van zoet water voor landbouw en industrie, de realisatie van een zoete en getijloze Rijn-Scheldecorridor en het terugdringen van de verzilting.
Zelfs van het huidige adaptief waterbeleid is in de Zuidwestelijke Delta geen sprake, want zodra er geld beschikbaar komt, worden er, op de muziek vooruitlopend, lukraak gebieden verzilt, dijken doorgestoken, polders vergraven of platen opgespoten.



Het ‘schrikbeeld’ na uitvoering van de projecten en maatregelen Uitvoeringsprogramma ZWD.

De huidige redenatie lijkt als volgt: We zitten nu eenmaal beneden zeeniveau, laten we de verzilting dan maar stimuleren. Met open armen gaan voor zout! Kijkt u zelf eens naar de illustratie en bedenk waar deze planvorming toe leidt.

Op weg naar een chronisch zoetwatertekort
Rijkswaterstaat verwacht dat de minimum zomerafvoeren deze eeuw afnemen van 1700 m³/sec naar 700 m³/sec. Alleen al om zoutindring via de Nieuwe Waterweg te voorkomen is zo’n 1400 m³/sec nodig. Waar halen we het ontbrekende water en wat betekent het voor de zoetwatervoorziening? Zonder tegendruk van zoet water zal al het lage land verzilten.

De stuurgroep Deltaprogramma durfde het kennelijk nog niet aan om de Nieuwe Waterweg af te sluiten en vervolgens het rivierwater weer door de delta te laten stromen. Uit nood geboren tracht men er nu, in schril contrast met het beleid voor de rest van Nederland, de ontstane milieuproblemen op te lossen met het binnenhalen van de zee. Dit is allesbehalve een oplossing voor waterveiligheid, zoetwatervoorziening en milieu.
Het is zeker een Kamermotie waard om het Uitvoeringsprogramma ZWD definitief van tafel te schuiven. Veilig Veerkrachtig Vitaal is niet levensvatbaar en gedoemd te mislukken!


De Kamer grijpt eindelijk in
De politiek, die tot nu toe de jaarlijkse voortgangsreportages van het Deltaprogramma kritiekloos heeft goedgekeurd, grijpt eindelijk in!
Nadat de groep Spaargaren, bestaande uit oud-waterstaatsingenieurs die betrokken waren bij de Deltawerken, ons idee van zeesluizen voor de Nieuwe Waterweg heeft omarmt, is met een ruime Kamermeerderheid een motie aangenomen om het Plan Spaargaren, nader te onderzoeken. Participatie in waterbeheer wordt hiermee nu afgedwongen!

Laten we hopen dat de motie Geurts ertoe zal bijdragen dat de zeesluizen er komen en dat hiermee een begin kan worden gemaakt met het ontstaan van een gezond estuarium.
Daarbij wordt groot economisch voordeel gehaald, omdat zoet water voor landbouw, industrie en milieu in overvloed beschikbaar komt.

Martien Boelaars

Adviesgroep Borm & Huijgens - integraal waterbeheer - januari 2015