Ook bij de natuurbescherming zullen de bordjes
worden verhangen
Klimaatverandering en zeespiegelstijging zijn game-changers. We gaan
gezamenlijk de transitie aan naar een klimaatbestendige en circulaire
economie. De overheid moet daaraan sturing geven en tevens het algemene
belang beschermen. Daar is bestuurlijke durf, visie en initiatief voor
nodig. Alle sectoren zoals landbouw, natuur, recreatie, visserij, logistiek,
wonen en industrie zullen zich hieraan moeten aanpassen en tevens kansen
benutten die zich voordoen.
Er zijn geen heilige huisjes, ook claims vanuit de natuurbescherming gaan sneuvelen. Er zullen betere en duurzame keuzes gemaakt moeten worden.
"De overdaad aan 'beschermende' regelgeving
werkt stagnatie, irritatie en bureaucratie in de hand. Meebewegen met
de veranderingen voor klimaatbestendigheid betekent onder meer voor
de natuurbeweging het deels herzien van vele in het verleden bevochten
verworvenheden, zoals de natuurwetgeving, statussen en instandhoudingsdoelen,
om ruimte te geven aan een natuur- en milieubeleid dat open staat voor
transformatie en herbestemming" (citaat uit rapport 'Naar
een tweede kustlijn', 2021).
De lijst van overbodige natuurprojecten en –regelgeving groeit. Dat
moet anders.
Bij de natuurinstanties zit de urgentie voor ontpolderen van de Hedwige-Prosper niet zozeer in de vermeende achteruitgang van het geulenstelsel in de Westerschelde, maar eerder in de vrees dat de realisatie van hun voortslepende project in het gedrang komt door een gedegen onderzoek naar PFAS. Het verzoek van oud-eigenaar De Cloedt om de ontpoldering van tafel te krijgen is door de Raad van State niet gehonoreerd. Een mogelijke herzieningsrechtzaak volgt pas over enkele maanden. Dan is het pas mogelijk dat de hoogste bestuursrechter dieper in op de PFAS-problematiek ingaat.
Onderzoek
Het bevolkingsonderzoek naar PFAS is afgeraden door
de GGD Zeeland. Het zou eenzijdig en minder zinvol zijn om met een onderzoek
de nadruk te leggen op het aantonen van reeds aanwezige PFAS-waarden
in het bloed als daarbij niet tevens de toekomstige risico's voor mens
en natuur in ogenschouw genomen worden..
Het landelijk expertteam ziet wel brood in een landelijk meerjarig onderzoek
met specifieke aandacht voor met PFAS vervuilde gebieden. De GGD Zeeland
is beschikbaar mee te adviseren in dit onderzoek en pleit voor specifieke
aandacht voor de Westerschelde. Dit is vooral een goede zaak als daarbij
de ontpoldering uitgesteld wordt.
Gezien de geconstateerde haast bij de afgraving van de zeedijk is het dan waarschijnlijk te laat en is de opening een voldongen feit. Daarmee speelt de overheid met vuur en zoekt ze de grenzen van het toelaatbare op. Stoppen is het beste. Voor de Hedwige-Prosper valt namelijk in principe dan nog altijd te kiezen tussen zout of zoet, omdijkt of open en met of zonder getijde. De keuze tussen vervuild of schoon ligt voor de hand.
Toekomstperspectief
In onze publicatie van 23 mei ‘Ontpoldering Hedwige uitgesteld’ in het
vakblad H2O geven we aan dat het openen van de dijk een aanzuigende
werking heeft op de zee, de waterveiligheid vermindert en de verzilting
vergroot. Het moet mogelijk zijn om een genomen besluit tot ontpoldering
op basis van feiten en voortschrijdend inzicht terug te draaien.
Binnen het Kennisprogramma Zeespiegelstijging
worden momenteel de langetermijnvisies ‘gesloten’ en ‘zeewaarts’ als
kansrijk gezien. Daarbij is sprake van een zoete Westerschelde. In dat
geval krijgen alle ontpolderingen een andere bestemming. Eind 2023 komt
het kennisprogramma met een tussenbalans die meer duidelijkheid zal
geven over de toekomstige koers voor een klimaatbestendig beleid.
Met tussentijdse verstoring, verzilting en vervuiling
schieten we nu weinig op. Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald.
Het is verstandiger om voor natuur en mens zowel doorzicht naar de toekomst
als de PFAS-onderzoeken af te wachten om vervolgens de definitieve inrichting
voor de Hedwige-Prosper verantwoord te kunnen bepalen.
Wil Borm
Aanvulling augustus 2022 :
Op zeer ondemocratische en onverantwoorde wijze is het
ontpolderen door de verantwoordelijke minister doorgedrukt. Wanneer
u onderstaande reportage van Zembla bekijkt en de artikelen leest, zou
u kunnen concluderen dat hier sprake is van een ernstig milieudelict.
De enige manier om deze grove fout te herstellen is door voorlopig damwanden
te slaan en mogelijk op termijn de zeedijk geheel te herstellen. Maar
daar staan de overheden nu vast niet om te springen.
Mogelijk kan nog iets afgedwongen worden door een rechter, maar lukt
dat ooit bij een gezamenlijk project van twee landen?
Zie ook:
Het laatste oordeel over de Hedwige
BN/DeStem editie Zeeland 19 oktober 2022
Uitzending Zembla over het 'PFAS-schandaal' BNN/VARA PPO2 augustus 2022
'De laatste stuiptrekkingen van de Hedwige' Omroep Zeeland. mei 2022
'Ontpoldering Hedwige uitgesteld' Land & Water, 23 mei 2022
'Gemeenten Westerschelde houden vast aan bevolkingsonderzoek pfas' mei 2022
'De projectontwikkeling Hedwigepolder en PFAS problematiek' PZC feb. 2022